Mục đích của việc điều trị HIV bằng ARV nhằm ức chế quá trình nhân lên của virus trong cơ thể và phục hồi chức năng miễn dịch của cơ thể. Lợi ích của việc điều trị ARV là giảm thiểu, phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng cơ hội, nâng cao sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống của người nhiễm HIV. Tuy nhiên, các phác đồ ARV đều có những tác dụng ngoại ý không mong muốn, đặc biệt là ở những bệnh nhân mới điều trị. Bài viết dưới đây giới thiệu về tác dụng phụ của ARV và cách xử trí.
Các phác đồ ARV bậc 1 đang sử dụng tại Việt Nam.
Theo quyết định 5456/QĐ-BYT về hướng dẫn điều trị và chăm sóc HIV/AIDS, ban hành ngày 20/11/2019, người được phát hiện nhiễm HIV sẽ được tư vấn và bắt đầu điều trị thuốc ARV.
Phác đồ ARV bậc 1 thường được sử dụng cho người mới bắt đầu điều trị HIV như bảng dưới đây:
Phác đồ ARV bậc 1
| Đối tượng | Phác đồ ưu tiên | Phác đồ thay thế | Phác đồ đặc biệt (khi không dùng được hoặc không có phác đồ ưu tiên hay thay thế) |
| Người lớn bao gồm cả phụ nữ mang thai (*) và trẻ từ 10 tuổi trở lên | TDF + 3TC (hoặc FTC) + DTG1 | TDF + 3TC + EFV 400 mg | TDF + 3TC (hoặc FTC) + EFV 600mg AZT + 3TC + EFV 600 mg TDF + 3TC (hoặc FTC) +PI/r ABC + 3TC + DTG1 |
Tác dụng phụ của ARV và cách xử trí
Buồn nôn nôn
Nôn và buồn nôn là tác dụng phụ thường gặp khi điều trị ARV. Người bệnh có thể dùng thuốc ngay trong/ sau bữa ăn để hạn chế tác dụng phụ này.
Tiêu chảy
Tiêu chảy cũng là 1 trong những tác dụng phụ có thể gặp trong thời gian đầu điều trị HIV bằng ARV. Khi gặp tiêu chảy, người dùng thuốc có thể uống nước lọc, oresol, nước điện giải, nước trái cây, truyền dịch để bù nước. Người bệnh cũng có thể dùng các loại thuốc chống tiêu chảy như smecta để hạn chế tạm thời. Tuy nhiên người bệnh gặp bác sĩ ngay nếu bị tiêu chảy kéo dài và tiêu chảy nhiều lần.
Đau đầu
Các loại thuốc giảm đau thông thường như paracetamol có thể giúp người điều trị bằng ARV cải thiện tình trạng đau đầu do tác dụng phụ của thuốc.
Đau, khó chịu ở bụng
Tình trạng đau bụng có thể kéo dài vài ngày sau đó tự hết. Nếu đau bụng kéo dài nhiều ngày liên tục, cần đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và loại trừ các trường hợp đau dạ dày, đau ruột thừa…
Nổi ban đỏ, ngứa
Thông thường là do dị ứng thuốc, tình trạng này có thể tự hết hoặc hết sau khi sử dụng thuốc chống dị ứng. Nếu tình trạng phát ban dị ứng không hết sau 1 tuần, người bệnh cần đến cơ sở y tế/ phòng khám gần nhất để bác sĩ tư vấn.
Thiếu máu
Một số thành phần trong thuốc điều trị HIV có tác dụng ức chế tủy xương, dẫn đến giảm khả năng sinh ra hồng cầu và lâu dài sẽ gây thiếu máu. Biểu hiện thường thấy của thiếu máu do dùng ARV là hoa mắt, chóng mặt, xuất hiện sau 4-6 tuần hoặc vài tháng dùng thuốc. Người dùng ARV có thể bổ sung vitamin B12, viên sắt, folic… để khắc phục tình trạng này.
Rối loạn giấc ngủ, hay gặp ác mộng khi ngủ
Người gặp triệu chứng này nên dùng thuốc ARV trước khi ngủ, có thể dùng thêm các loại thuốc an thần hoặc thuốc hỗ trợ để ngủ tốt hơn. Các triệu chứng này thường không kéo dài, chấm dứt sau 1-2 tuần điều trị.
ALO CARE – Hệ thống chăm sóc sức khỏe thông minh
Alo Care là chuyên cung cấp dịch vụ điều trị HIV và các bệnh tình dục đảm bảo uy tín, chất lượng và bảo mật thông tin khách hàng.
Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ điều trị một cách tốt nhất.
Website: https://phongkhamalocare.com
Zalo OA: https://zalo.me/3727678640338389936
