Test HIV sau 21 ngày có chính xác không?

 Nhiều người sau khi có hành vi nguy cơ cao lo lắng không biết test HIV sau 21 ngày có chính xác hay chưa, liệu kết quả âm tính có thể yên tâm hoàn toàn không. Trên thực tế, độ chính xác của xét nghiệm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là loại xét nghiệm và giai đoạn cửa sổ của HIV. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn để có hướng theo dõi và xét nghiệm phù hợp.

Tại sao cần xét nghiệm HIV?

Xét nghiệm HIV là bước quan trọng giúp phát hiện sự hiện diện của virus HIV trong cơ thể. Theo WHO, việc phát hiện HIV càng sớm thì cơ hội điều trị thành công và duy trì chất lượng cuộc sống càng cao. HIV không có triệu chứng đặc hiệu trong giai đoạn đầu, do đó nhiều người không biết mình đã nhiễm cho đến khi bệnh tiến triển. Việc xét nghiệm định kỳ không chỉ giúp người nhiễm HIV bắt đầu điều trị sớm mà còn giúp bảo vệ cộng đồng, hạn chế lây truyền virus.

Theo CDC (Mỹ), người lớn nên xét nghiệm HIV ít nhất một lần trong đời và thường xuyên hơn nếu có hành vi nguy cơ.

Xem thêm: Xét Nghiệm Nhanh HIV Tại Nhà Có Chính Xác?

Giai đoạn cửa sổ HIV là gì?

Giai đoạn cửa sổ (window period) là khoảng thời gian từ lúc một người nhiễm HIV cho đến khi cơ thể tạo ra đủ dấu hiệu (kháng thể, kháng nguyên hoặc virus) để xét nghiệm có thể phát hiện. Trong thời gian này, người nhiễm HIV có thể vẫn cho kết quả âm tính giả, dù thực tế đã nhiễm virus.

Thời gian cửa sổ có thể kéo dài từ 10 đến 90 ngày, tùy thuộc vào loại xét nghiệm được sử dụng và cơ địa của từng người. Điều này có nghĩa là nếu xét nghiệm quá sớm, kết quả có thể không phản ánh chính xác tình trạng nhiễm HIV.

Các loại xét nghiệm HIV phổ biến hiện nay

Hiện nay, có 3 nhóm xét nghiệm HIV phổ biến:

1. Xét nghiệm kháng thể (antibody test)

Đây là loại test truyền thống, tìm kiếm kháng thể mà cơ thể tạo ra để chống lại HIV. Thường sử dụng trong test nhanh tại các cơ sở y tế.

• Theo CDC, kháng thể thường xuất hiện từ 3 đến 12 tuần sau khi nhiễm HIV.
• Nếu xét nghiệm sau 21 ngày, có thể chưa đủ thời gian để cơ thể tạo đủ kháng thể, dẫn đến kết quả âm tính giả.

2. Xét nghiệm kháng nguyên/p24 và kháng thể (combo test – thế hệ 4)

Là loại test hiện đại được WHO, CDC Hoa Kỳ khuyến khích sử dụng rộng rãi.

• Có thể phát hiện kháng nguyên p24 – một phần của virus xuất hiện sớm trong máu, cùng với kháng thể.
• Thường cho kết quả đáng tin cậy từ ngày thứ 14 – 45 ngày.
• Sau 21 ngày, xét nghiệm combo có độ chính xác cao, lên tới 95 – 99%, nhưng vẫn nên xét nghiệm lại sau 45 ngày để chắc chắn.

3. Xét nghiệm PCR HIV (ARN/ADN virus)

Đây là xét nghiệm khuếch đại gen có độ nhạy rất cao, phát hiện trực tiếp vật liệu di truyền của virus HIV.

• Có thể phát hiện virus chỉ sau 9 – 11 ngày sau phơi nhiễm.
• Được sử dụng chủ yếu trong các trường hợp đặc biệt như: trẻ sơ sinh nghi nhiễm, xét nghiệm tầm soát sớm sau phơi nhiễm.
• Tuy nhiên, chi phí xét nghiệm PCR cao và không phải cơ sở nào cũng thực hiện.

Test HIV sau 21 ngày có chính xác không?

Câu trả lời là: có thể chính xác, nhưng còn phụ thuộc vào loại xét nghiệm được sử dụng.

• Test nhanh hoặc test kháng thể đơn thuần: Sau 21 ngày, nhiều trường hợp vẫn chưa phát hiện được kháng thể, nên kết quả chưa đáng tin cậy, cần test lại sau 12 tuần (3 tháng).
• Test combo (thế hệ 4): Có thể phát hiện được cả kháng nguyên và kháng thể, do đó test HIV sau 21 ngày, kết quả có thể chính xác đến 95 – 99%. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của CDC và Bộ Y tế Việt Nam, người có hành vi nguy cơ vẫn nên làm lại xét nghiệm sau 3 tháng để loại trừ hoàn toàn.
• Xét nghiệm PCR: Sau 21 ngày, nếu sử dụng PCR thì độ chính xác rất cao, gần như đã có thể xác nhận kết quả. Loại test này thường được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp đặc biệt, như phơi nhiễm nghề nghiệp hoặc hành vi nguy cơ rất cao.

Tóm lại: Test HIV sau 21 ngày có thể cho kết quả tham khảo, nhưng để kết luận chính xác, bạn nên xét nghiệm lại sau 3 tháng kể từ thời điểm phơi nhiễm.

Khi nào nên đi xét nghiệm HIV?

Bạn nên xét nghiệm HIV trong các trường hợp sau:

• Sau hành vi nguy cơ cao như: quan hệ tình dục không an toàn (đặc biệt không dùng bao cao su), dùng chung kim tiêm, tiếp xúc trực tiếp với máu/máu nghi nhiễm (tai nạn nghề nghiệp trong y tế).
• Nếu bạn có bạn tình nhiễm HIV hoặc có tiền sử quan hệ với nhiều người mà không biện pháp bảo vệ.
• Theo khuyến cáo của Bộ Y tế và WHO, bạn nên:
  • Xét nghiệm ban đầu sau 2 – 4 tuần kể từ ngày có nguy cơ.
  • Lặp lại xét nghiệm sau 3 tháng để đảm bảo độ chính xác tuyệt đối.
• Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm PCR sớm.

Kết luận

Test HIV sau 21 ngày có thể cho kết quả tương đối chính xác nếu bạn sử dụng xét nghiệm combo thế hệ 4 hoặc PCR. Tuy nhiên, đây chưa phải thời điểm lý tưởng nhất để kết luận chắc chắn. Hầu hết các chuyên gia y tế đều khuyến cáo nên xét nghiệm lại sau 12 tuần (3 tháng) kể từ lần phơi nhiễm để đảm bảo chính xác tuyệt đối.

Việc chủ động xét nghiệm định kỳ, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là cách hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi HIV.

ALO CARE – CHĂM SÓC SỨC KHỎE TOÀN DIỆN

📞 Hotline: 1900.638.518 🌍 Website: phongkhamalocare.com