Cần làm gì sau khi nghi ngờ phơi nhiễm HIV?

Những tình huống phơi nhiễm HIV khiến nhiều người lo lắng, hoang mang không biết cần phải làm gì tiếp theo để bảo vệ bản thân. Có thể là một tai nạn kim đâm khi làm việc trong môi trường y tế, một lần quan hệ tình dục không an toàn với người lạ, hay chỉ đơn giản là sử dụng chung dao cạo hoặc kim tiêm với người khác mà không biết tình trạng sức khỏe của họ. Vậy, sau khi nghi ngờ bị phơi nhiễm HIV, bạn nên xử lý như thế nào để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe?

Nhận diện tình huống nguy cơ phơi nhiễm

Bước đầu tiên khi bạn lo sợ đã phơi nhiễm HIV là đánh giá xem tình huống của mình có thật sự là một nguy cơ lây nhiễm hay không. HIV không dễ lây qua các tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm, dùng chung chén đũa… Virus HIV chỉ có thể truyền qua ba con đường chính:

• Quan hệ tình dục không an toàn (không sử dụng bao cao su) với người nhiễm HIV.
• Dùng chung kim tiêm, dụng cụ xuyên chích với người nhiễm.
• Tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc dịch sinh học (tinh dịch, dịch âm đạo, sữa mẹ) qua vết thương hở hoặc niêm mạc (mắt, mũi, miệng…).

Nếu bạn gặp phải một trong những tình huống kể trên, đặc biệt là với đối tượng có nguy cơ cao hoặc không rõ tình trạng HIV, thì việc xử lý kịp thời là vô cùng cần thiết.

Xem thêm: Giá thuốc PEP bao nhiêu? Chi phí và những lưu ý khi sử dụng

Các bước cần làm ngay sau khi nghi ngờ phơi nhiễm HIV

a. Xử lý ban đầu tại chỗ

Trong vòng vài phút đầu sau khi nghi ngờ phơi nhiễm, bạn cần thật bình tĩnh và tiến hành sơ cứu tại chỗ. Việc này giúp giảm thiểu lượng virus (nếu có) tiếp xúc với cơ thể.

• Nếu bị kim đâm hoặc có vết trầy xước dính máu: để máu chảy tự nhiên, tuyệt đối không bóp hoặc nặn. Sau đó, rửa sạch vết thương bằng nước sạch và xà phòng, sát trùng bằng dung dịch như cồn 70 độ hoặc povidine.
• Nếu máu hoặc dịch văng vào mắt, mũi, miệng: rửa ngay bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý. Với mắt, có thể dùng nước nhỏ mắt natri clorid 0.9%.
• Không được dùng các chất tẩy mạnh hoặc gây tổn thương vùng tiếp xúc.

b. Đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt (trong vòng 72 giờ)

Sau khi xử lý ban đầu, bạn cần đến cơ sở y tế có chuyên môn, tốt nhất là bệnh viện có khoa truyền nhiễm hoặc trung tâm tư vấn HIV/AIDS. Mục tiêu chính là để được đánh giá nguy cơ và xem xét sử dụng điều trị dự phòng sau phơi nhiễm HIV (PEP).

PEP là viết tắt của Post-Exposure Prophylaxis – điều trị dự phòng bằng thuốc kháng virus HIV (ARV) trong vòng 72 giờ sau phơi nhiễm. Càng uống thuốc sớm thì hiệu quả càng cao, lý tưởng là trong vòng 2 giờ đầu. Liệu trình PEP kéo dài 28 ngày, và trong thời gian này, bạn cần uống thuốc đúng giờ, không được tự ý ngưng thuốc.

Ngoài ra, khi đến bệnh viện, bạn sẽ được:

• Xét nghiệm HIV ban đầu (để xác định tình trạng hiện tại của bạn).
• Xét nghiệm viêm gan B, viêm gan C, và các bệnh lây truyền qua đường máu khác.
• Tư vấn và hướng dẫn về chế độ theo dõi sức khỏe, tái khám và các biện pháp phòng tránh lây truyền cho người khác.

Xem thêm: Mua thuốc điều trị HIV (TLD) ở đâu uy tín chất lượng

Tuân thủ điều trị và theo dõi sức khỏe

Sau khi bắt đầu dùng thuốc PEP, điều quan trọng là bạn phải tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị:

• Uống thuốc đầy đủ và đúng giờ mỗi ngày trong 28 ngày liên tục. Nếu bỏ liều, hiệu quả điều trị sẽ giảm rõ rệt.
• Tránh sử dụng các chất kích thích hoặc rượu bia có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc hoặc khiến bạn quên liều.
• Tái khám theo lịch: thông thường sẽ có xét nghiệm lại HIV sau 4 tuần, 3 tháng và có thể là 6 tháng sau phơi nhiễm. Đây là cách duy nhất để xác nhận bạn có nhiễm HIV hay không.

Ngoài ra, trong thời gian theo dõi:

• Hạn chế hoặc kiêng quan hệ tình dục để tránh nguy cơ lây truyền (nếu có).
• Không hiến máu, hiến tạng, không dùng chung vật dụng cá nhân có thể dính máu như bàn chải đánh răng, dao cạo…
• Nếu có quan hệ tình dục, phải sử dụng bao cao su đúng cách để bảo vệ cho đối phương.

Về mặt tinh thần, đây là giai đoạn nhiều người cảm thấy căng thẳng, lo âu, thậm chí hoảng loạn. Hãy nhớ rằng, nếu xử lý kịp thời và đúng cách, khả năng phòng tránh lây nhiễm HIV là rất cao. Bạn cũng có thể tìm đến các trung tâm tư vấn tâm lý hoặc cộng đồng hỗ trợ nếu cảm thấy cần thiết.

Phòng ngừa vẫn là biện pháp tối ưu

Dù điều trị dự phòng PEP có thể giúp bạn tránh lây nhiễm HIV sau phơi nhiễm, nhưng cách tốt nhất vẫn là chủ động phòng ngừa ngay từ đầu. Một số lưu ý quan trọng:

• Luôn sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, nhất là với đối tượng chưa rõ tình trạng sức khỏe.
• Không sử dụng chung kim tiêm, dao cạo hoặc các vật dụng cá nhân khác.
• Trong môi trường y tế hoặc ngành nghề có nguy cơ cao, hãy tuân thủ nghiêm ngặt quy trình an toàn lao động.
• Nếu bạn là người thường xuyên đối mặt với nguy cơ, có thể cân nhắc sử dụng PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm) – một phương pháp uống thuốc ARV mỗi ngày để phòng lây nhiễm HIV.

Kết luận

HIV không phải là bản án tử như nhiều người vẫn nghĩ, và trong nhiều trường hợp, nếu được phát hiện sớm và xử lý đúng cách, nguy cơ lây nhiễm có thể được giảm thiểu tối đa. Việc biết rõ phải làm gì khi nghi ngờ phơi nhiễm HIV sẽ giúp bạn bảo vệ chính mình và những người xung quanh. Điều quan trọng là không nên hoảng loạn, mà cần bình tĩnh, xử lý kịp thời và tuân thủ hướng dẫn y tế. Đồng thời, hãy luôn duy trì lối sống lành mạnh, an toàn và chủ động phòng ngừa để HIV không còn là nỗi lo trong cuộc sống hiện đại.

ALO CARE – CHĂM SÓC SỨC KHỎE TOÀN DIỆN

📞 Hotline: 1900.638.518 🌍 Website: phongkhamalocare.com

Xem thêm:

Test HIV sau 21 ngày có chính xác không?

PEP – Dự phòng sau phơi nhiễm HIV